2018

Met de feestdagen achter de rug nadert het weekend van de 2^e zaterdag in januari, het weekend van het Brabant Kampioenschap Tonpraoten.  Ieder jaar wordt hier weer met spanning naar uitgekeken zowel door de deelnemers als ook het publiek en de organisatie. Dit jaar staat het evenement gepland op vrijdag 12 januari 2018 en is het maar liefst voor de 51^e maal dat dit zal worden gehouden. Belangrijke vraag is natuurlijk: Wie zal deze 51^e titel in de wacht gaan slepen?
Zoals gebruikelijk 8 deelnemers. Dit jaar regerend kampioen Hans Keeris en 7 geselecteerden uit de voorronden.  De loting van 26 november bepaalde de volgorde van optreden zowel in de wedstrijd als in de galavoorstellingen. Iedere voorstelling weer een nieuwe uitdaging voor de toppers in de ton. Na de opwarming van de zaal door amusementsgroep Tadáa uit Helmond is het aan Dirk Kouwenberg om de wedstrijd te openen en direct de lat hoog te leggen.

Dat de lat hoog komt te liggen is duidelijk zo bleek al in de voorronden. Net als in het vorige kampioenschap  zijn alle ingrediënten voor een geweldig concours weer aanwezig. Een sterk deelnemersveld, een volle zaal met enthousiast publiek, een amusementsgroep die cabaret, muzikaliteit en humor  met een Helmonds sausje komt brengen, muzikale ondersteuning afwisselend gebracht door twee lokale gezelschappen (De Striepersgatse Hofkapel en Blaaskapel Valkenswaard) en alles, eveneens afwisselend, gepresenteerd door Pieter Mikkers en Jan Slenders. Ook de Prins van Striepersgat, Prins Stef d’n Urste, geeft acte de présence. Hij komt de wedstrijd bijwonen en de prijsuitreiking op vrijdag verzorgen. Een taak die op zaterdag is weggelegd voor de voorzitter van de Striepersgatse Carnavalsfederatie Hans de Kinderen.
Voor de deelnemers dus een enerverend weekend: Niet alleen de 51^e titel en wisseltrofee zijn er te verdienen maar ook de 4 publieksprijzen waaraan misschien wel net zoveel waarde te hechten valt.   

Prins Stef d’n Urste die Kampioen 2018 Berry Knapen wisseltrofee de Zilveren Ton overhandigt

De voorstellingen worden geopend door Tadáa uit Helmond. Een enthousiaste groep, die na het  enorme verlies van groepslid Huub Lambert in 2014, in de geest van Huub, hun liefde voor het vak op het podium hebben voortgezet. Een groep  vol energie en humor. Met sketches en liedjes  wordt de zaal voorbereid op de Brabantse toppers. Sketches en liedjes over herkenbare hobbels uit het leven van de man en vrouw. Onderwerpen  zoals: onderlinge communicatie, een langdurige vaste relatie en de verliefdheid die dan nog aanwezig is, op vakantie met het gezin in de auto doen het publiek in de spiegel kijken en schateren van het lachen. Daarna een grappige sketch over weerman Piet Paulusma die bekend is van SBS en de uitspraak “Oant Moarn”. Speciaal door Tadáa voor hem geschreven en  á capella ten gehore gebracht het liedje “Lieve weerman Piet”.

 Tadáa humor uit Helmond

Het totale deelnemersveld van acht finalisten in deze 51^e editie bestaat uit: Dirk Kouwenberg, Hans Eijkemans, Boy Jansen,  Berry Knapen, Rien van Genugten, Hans Keeris, Freddy van den Elzen en Twan van Oers. Van deze acht is het uiteindelijk Berry Knapen die de titel Brabants Kampioen Tonpraoten 2018 in de wacht sleept  met een puntentotaal van 373 Als tweede, derde en vierde  eindigen achtereenvolgens Hans Keeris (354), Freddy van den Elzen (337) en Dirk Kouwenberg (319). De publieksprijzen die in de vier voorstellingen te verdienen waren werden binnengehaald door Freddy van den Elzen (vrijdag 131 / zondag-matinee 140), Hans Keeris (zaterdag 129) en Boy Jansen (zondagavond 196). Hierbij kan opgemerkt worden dat met name bij de zaterdag- en zondag-matinee voorstelling het verschil tussen de meerdere kanshebbers enorm klein was. Evenals in voorgaande jaren kan ook nu weer gesproken van een toernooi van topniveau met het publiek als één van de grote winnaars. 

Publieksprijs en 3e prijs winnaar Freddy van den Elzen

De Finalisten en hun buuts:

De loting van 26 november 2017 bepaalde dat Dirk Kouwenberg het spits moet afbijten. Het wordt zijn 4^e finale. Na “DJ-Bruno”, “De voorzitter van de Leidse studentenvereniging” en “De Astronaut” gaat hij nu met een voor iedereen heel herkenbare creatie de ton in: “De Tandarts”. A.U.W. Trekgraag heeft een gat in de markt gevonden door met een mobiele praktijk zijn cliënten te bezoeken. Na een rustige start heeft hij nu zijn draai gevonden en bestaat zijn klantenkring voor een groot deel uit BN-ers. Anky van Grunsven met het gebit zonder end, Marijke Helwege, Wesley Snijder met een gebit “onder de plak” probleem en ook Frank de Boer met kiespijn komen in zijn verhaal voorbij. Geweldig zoals hij Frank de Boer weet te weergeven. In de ton wordt hij vervolgens in zijn verhaal door een cliënt onderbroken. Een belangrijk telefoontje dat hij even moet opnemen.  Pijnlijk duidelijk wordt in het gesprek helder wat dorpsgrenzen in geval van een plaatselijke verdoving voor een mens met kiespijn kunnen betekenen. Voor de tandarts geen probleem om dit probleem telefonisch af te handelen. Een prachtig verhaal waarmee Dirk, eindigend als 4^e, een podiumplaats mee wist binnen te halen.

Dirk Kouwenberg als “De Tandarts”

Als tweede in deze finale betreedt routinier Hans Eijkemans (18 deelnames en 15 finales) de ton. Net op tijd aangekomen na een hoop gedoe met op politieagenten lijkende “handhavers” komt Hannus als “Violist bij André Rieu” uit de doeken doen hoe hij met de echte André in aanraking is gekomen en zijn kans heeft gegrepen zijn droom uit te kunnen laten komen. Een geluk bij een ongeluk als het ware. In eerste instantie in dienst als chauffeur maar nadat André Rieu zijn muzikaliteit op waarde wist te schatten is Hannus nu in Eindhoven bezig met een vioolopleiding op kosten van de buurman. Zodoende komen ook zijn medestudenten in zijn verhaal voorbij en vertelt hij over de belevenissen met hen. Een Chinese pianist met de opmerkelijke naam “Gin-tai Ming” diens piano en het vervoer ervan, het verschil tussen een piano en vleugel en veel meer van dat soort grappen en woordspelingen. Een stijlvolle buut van Hans die hem met een puntentotaal van 284 punten de 6^e positie op de lijst opleverde.

Hans Eijkemans “Violist bij André Rieu”

 De derde tonpraoter die het strijdperk betreedt is Boy Jansen. Het is zijn 5^e opeenvolgende finale en ditmaal komt hij in de creatie van André Rieu ervaringen uit zijn privéleven en zijn carrière tot heden met het publiek komt doornemen. Direct in de ton valt hem het geweldige décor op. Niet helemaal wat hij gewend is maar toch. Hetzelfde geldt vervolgens voor zijn gage en het aanwezige orkest. Grappen waarmee hij de toon voor de rest van zijn verhaal zet: humor en waar mogelijk interactie met het publiek. In zijn jeugd in het Limburgse met de “trein-paplepel” en “liggend op het spoor” grootgebracht zodat het reizen hem al vroeg vertrouwd was.  Oefenen op zijn zolderkamertje en zijn eerste buitenoptreden toen hij een jaar of 10 was. Uiteindelijk Groeit hij uit tot het beste exportproduct van Nederland. Op zijn wereldtournee komt hij in de mooiste landen echter is de taal het grootste probleem. Wel mag hij daar optreden voor de grote wereldleiders wat voor de nodige opschudding zorgt. En wat bleek het orkest is er voor de muziek, en André… ach het oog wil ook wat, hij is er puur voor de meisjes… Een prachtig verhaal dat hem uiteindelijk een vijfde plaats opleverde.

Boy Jansen als “André Rieu”

De 4^e en laatste voor de pauze is niemand minder dan 7-voudig kampioen Berry Knapen. In de creatie van Toos van Bokhoven die als struise dame in vol ornaat komt vertellen over “onze Harry” die last heeft van  een midlifecrisis. Harry is even de weg kwijt. Met zijn 65 jaar een laatbloeier als het om de midlifecrisis gaat en dus eigenlijk beter een rollator had kunnen aanschaffen in plaats van de Harly-Davidson die hij nu gekocht heeft. Beide lekkend en Toos stank bezorgend. Harry, min of meer aan een nieuw leven begonnen, probeert zich in de rol van “ruige vent” te manoeuvreren: Kouwen op bijen, iedere avond op stap achter de jonge meiden aan en in de waan dat Toos dat allemaal niet doorheeft. Als antwoord op zijn fratsen bedenkt Toos een leuk plannetje om Harry eens een avondje thuis te houden. Moeite gedaan om er weer eens sexy en aantrekkelijk uit te zien zoals nieuwe lingerie gekocht, make-up opgedaan en netjes geschoren. Het publiek ziet het allemaal gebeuren zoals Toos dat weet te vertellen: de glazen tafel, het hoofd in de TV en bovenal de punaises van de body-stocking. Een geweldige buut die Berry uiteindelijk de 51^e en zijn 8^e titel opleverde. 

Berry Knapen in de creatie “Onze Harry hi unne Midlife-crisis”

Direct na de pauze is het Rien van Genugten uit St. Oedenrode die de arena instapt. Als doorgewinterd “lid van de Raad van Elf” kom hij verhalen over zijn clubje vertellen. Een club waar hij al 31 jaar lid van is en waarbij hij hoopt minimaal 33 jaar vol te maken. Of dat ook werkelijk gaat lukken is een beetje afhankelijk van de relatie met zijn vrouw die wat stroef verloopt. Overigens heeft heel zijn familie iets met carnaval: de een gaat op wintersport, de ander naar de zon. Dan de raad van elf en zeker geen club van elfjes. Het getal elf is magisch, ze hebben oog voor al wat maar met elf van doen heeft. Een uitje naar Delft, een bezoek aan de “Elfteling”, een voetbalwedstrijd tegen een raad van Elf van een dorpje verderop. Een echt carnavalesk verhaal begonnen met Alaaf, vervolgd met I Love en geeindigd met I leave. Een mooie buut waarmee Rien, met zijn kenmerkende wat droge humor, aan het eind van de avond op de 7e plaats eindigde. 

Rien van Genugten als “Lid van de Raad van Elf”

De zesde tonprater die de ton instapt is de op dat moment nog regerend titelverdediger Hans Keeris uit Knegsel. Het wordt zijn 3^e finale. De creatie die hij komt brengen is die van “Gerrit Zalm” een echte BN-er. Gerrit nu in de vis na eerder carrières in de politiek en in het bankwezen. Carrières die niet helemaal goed waren afgelopen. Na de VVD naar de partij voor de dieren en eigenlijk als niet overtuigd lid: geen echte vegetariër vanwege een hekel aan sla-etende mensen.  Bij de ABN niet helemaal eervol ontslagen vanwege een bezoekje aan de vrouw van de hoogste directeur en net op tijd klaar. Daarna met de ING in zee gegaan. Uit wrok naar ABN handelend in alles wat met ING te maken heeft: paling, haring, etc. Een andere club waar hij dannog wel bij is kan steeds weer op zijn aanwezigheid rekenen: de haringclub. Onlangs met hen nog een reisje meegemaakt naar het meer van Galilea. Samen met de acht andere leden van de club aan boord van een veel te duur gehuurd bootje om vervolgens in het water terecht gekomen. Omgeslagen en gered moeten worden terwijl het water naar meer smaakte. Heel veel leuke grappen en woordspelingen in korte tijd. Kortom een buut van niveau van de in korte tijd gevestigde tonpraoter. Het leverde hem aan het eind van de avond dan ook niet voor niets  de 2^e plek op. Hans van harte proficiat daarmee! 

Hans Keeris als “Gerrit Zalm”

De voorlaatste die de ton in gaat is Freddy van den Elzen. Freddy gaat nu zijn 4^e finale in en de creatie die hij komt brengen is die van “Janus d’n Dekker” een woest aantrekkelijke vrijgezel. Na een verlegen entree steekt hij van wal: “het is maar een gelukje dat Janus er vanavond bij is”. Gekomen naar zaal Lavrijssen om zijn via een advertentie opgeroepen “date” te ontmoeten. Het verbaast hem overigens enorm  hoeveel mensen  daarop afgekomen zijn. Hij vervolgt zijn verhaal met te vertellen dat een acuut optredende hoest bijna roet in het eten had gegooid.  Van de “muts” bij de apotheek die hem de weg wees naar de uitgang heeft hij gelukkig  een drankje gekregen dat hem er nu van weerhoudt te hoesten. Hij ontpopt zich even later als een echte “vrouwenkenner” die snapt waar vrouwen gek op zijn. “Een stevige torso” die hij van jongs af aan  ontwikkeld heeft dankzij zijn deelname aan vechtsporten. Een hobby uit noodzaak geboren. De eerste kennismaking en later de wedstrijd in het bijzijn van zijn vader: prachtige verhalen ondersteund met een geweldige mimiek. Het publiek wordt volledig meegenomen als ware het een virtuele film. Uiteindelijk komt hij toch tot de conclusie dat er ook vanavond de ware niet bijzit en rondt daarmee zijn verhaal af. Een werkelijk geweldige buut van de man uit Vorstenbosch  die aan het eind een dik verdiende 3^e plaats in de wacht sleepte. Daarnaast was Freddy volgens het publiek met 129 stemmen de matchwinner. 

 Freddy van den Elzen als “Janus d’n Dekker”

Als achtste en laatste is het de eer aan Twan van Oers uit Wagenberg. Na een eerdere poging een finaleplaats te bereiken (BKT-2010) is dat hem in deze 51^e editie gelukt. Hans Hakkelaars 2.0 is de creatie die hij ten tonele brengt. En hakkelen doet hij. Zo erg dat hij geregeld zijn lichaam in de juiste houding moet brengen om even rustig te kunnen ademhalen. Een verhaal waarin hij de burgemeester van de gemeente waar hij werkt op handige manier weet af te poeieren als die geld van hem wil lenen. In het kleine autootje van zijn secretaresse waarin hij, als een haring in een tonnetje, opgevouwen zit is het niet vreemd om te zeggen hij geen geld kan uitlenen: omdat hij “krap” zit. Aansluitend gaat hij verder met het weergeven van een hachelijke situatie als zij ergens overheen rijden dat op de weg ligt en over het hoofd gezien wordt. Stotteren van de schrik is wat zijn secretaresse plotseling ook doet als zij na die salto mortale ondersteboven in een glascontainer zijn beland. Hans nog maar net van de klap hersteld geeft haar duidelijk te verstaan dat hij degene is die stottert en niet zij. Al hakkelend zo’n verhaal vertellen is toch wel een kunst apart. Dat hij daar zelf niet moe van wordt is een vraag die van de gezichten in het publiek is af te lezen. Al met al een mooie buut van de man uit Wagenberg die daarmee zijn eerste finale beleefde.

Twan van Oers als “Hans Hakkelaars 2.0”